مهدویت و آخرالزمان

‹‹ آخرامان ›› یا پایان دوران همانگونه که از نام آن برمی‌ آید به انتهای یک دوره اطلاق می‌ شود و مقطعی از زمان است که در آن تغییر از یک دوره به دوره‌ای جدید رخ می‌ دهد . از آنجا که اکنون دوره دنیا برپاست آخرامان به انتهای دوره دنیا مربوط می‌ شود . 

ابن عباس نقل می کند : ما با پیامبر ( صلی الله علیه و آله ) در حجة الوداع بودیم . رسول خدا ( صلی الله علیه و آله ) حلقه در خانه کعبه را گرفت و رو به ما کرد و فرمود : آیا حاضرید شما را از علامت های آخر امان با خبر سازم ؟

سلمان که در آن روز از همه به پیامبر ( صلی الله علیه و آله ) نزدیک تر بود ، عرض کرد : آری ! یا رسول الله .

پیامبر ( صلی الله علیه و آله ) فرمود : از علامت های آخرامان ضایع کردن نماز ، پیروی از شهوات ، تمایل به هواپرستی ، گرامی داشتن ثروتمندان و فروختن دین به دنیاست و در آن وقت قلب مؤمن در درونش آب می شود مثل آب شدن نمک در آب از این همه زشتی ها که می بیند و قدرت جلوگیری آن را ندارد .

سلمان پرسید : آیا چنین واقع خواهد شد ؟

حضرت فرمود : آری ! سوگند به خداوند ، ای سلمان ، در آن وقت زمامداران ستمگر ، وزیرانی فاسق ، کارشناسان ستمگر و امنایی خائن بر مردم حکومت کنند . در آن وقت زشتی ها زیبا و زیبایی ها زشت می شود . امانت به خیانت کار سپرده می شود و امانت دار خیانت می کند ، دروغگو تصدیق می شود و راستگو تکذیب .

در آن وقت حکومت به دست ن و م با بردگان خواهد بود ، کودکان بر منبر می نشینند ، دروغ خوشایند و زرنگی ، زکات ضرر و بیت المال غنیمت محسوب می شود .فرزندان در حق پدر و مادر جفا می کنند و به دوستانشان نیکی می نمایند و ستاره دنباله دار طلوع می کند .

سلمان پرسید : آیا چنین چیزی واقع خواهد شد ، یا رسول الله ؟!

پیامبر ( صلی الله علیه و آله ) فرمود : آری ! ای سلمان در آن زمان ن در تجارت با شوهران خود شریک می شوند ، باران رحمت کم ، جوانمردان بخیل ، تهی دستان حقیر و بازارها به هم نزدیک می گردد و همه از خدا شکایت می کنند . یکی می گوید سودی نبردم و دیگری می گوید چیزی نفروختم .

در آن وقت گروهی به حکومت می رسند ، اگر مردم حرف بزنند آن ها را می کشند و اگر سکوت کنند اموالشان را غارت ، حقشان را پایمال می کنند و خونشان را می ریزند و دل ها را پر از کینه و وحشت می کنند .

در آن زمان اشیاء و قوانین را از شرق و غرب می آورند و امت من رنگارنگ می شوند ، نه بر کوچک رحم می کنند و نه بر بزرگ احترام می گذارند و نه گناه کاری را می بخشند . اندامشان مانند آدمیان و قلب هایشان همچون شیطان است .

مردان خود را شبیه ن می کنند و ن خود را شبیه مردان ، لعنت خدا بر آن ها باد !

در آن زمان مساجد را زینت می کنند ، قرآن ها را آرایش می دهند و مناره های مساجد را بلند می نمایند و صف های نمازگزاران زیاد , اما دل هایشان به یکدیگر کینه توز و زبان هایشان مختلف است . مردان و پسران خود را با طلا زینت می کنند و لباس حریر و دیباج می پوشند .

ربا در میان مردم شایع می شود و معاملات با غیبت و رشوه انجام می گیرد ، دین را می گذارند و دنیا را بر می دارند . طلاق زیاد می شود ، حدود اجرا نمی گردد ، ن خواننده و آلات نوازندگی آشکار می گردد و اشرار امت به دنبال آن ها می روند . ثروتمندان برای تفریح ، طبقه متوسط برای تجارت و فقر برای ریا و خودنمایی به حج می روند .

عده ای قرآن را برای غیر خدا و عده ای برای خوانندگی یاد می گیرند و گروهی نیز علم را برای غیر خدا می آموزند ، زاده فراوان می شود و برای دنیا با یکدیگر عداوت می کنند .

پرده های حرمت پاره می گردد , گناه زیاد می شود , بدان بر خوبان مسلط می­ شوند ، دروغ فراوان ، لجاجت شایع و فقر فزونی می یابد ، با انواع لباس ها به یکدیگر فخر می فروشند ، قمار و آلات موسیقی را تعریف می کنند و امر به معروف و نهی از منکر را زشت می شمرند .

مؤمن واقعی در آن زمان خوار است ، قاریان قرآن و عبادت کنندگان پیوسته از یکدیگر بدگویی می کنند و در ملکوت آسمان ها آنان را افراد پلید می دانند .ثروتمندان از فقر می ترسند و بر فقرا رحم نمی کنند و آدم های نالایق درباره جامعه سخن می گویند که حقیقت ندارند ، حرف هایشان فقط شعار است .

در آن زمان صدای توأم با لرزش از زمین بر می خیزد که همه می شوند ، گنج های طلا و نقره بیرون می ریزند ، ولی برای انسان دیگر سودی نخواهند داشت و دنیا به آخر می رسد . .

به گزارش موعود به نقل از مشرق ، مصطفی روزبه بخشایش در وبلاگ خود نوشت : علاّمه طباطبایی ذیل بعضی از آیات ، پس از مطرح کردن تفسیر عقلی خود ، با توجه به روایات متناسب ، مواردی از علائم ظهور را از باب جری (1) تطبیق بر آن آیات ، منطبق می کند ؛ برای نمونه ، در آیه 54 سوره ی سبأ خداوند فرموده است :

« وَ حِیلَ بَینَهُم وَ بَینَ ما یَشتَهونَ کَما فُعِلَ بِأشیاعِهِم مِن قَبلُ »

سرانجام میان آنها و خواسته هایشان جدایی افکنده شد ؛ همان گونه که از پیش با پیروان آنها عمل شد » .

وی ، معنای آیه را فاصله افتادن بین مشرکان و خواسته ها و آمال دنیوی آنان - که آنها را پناهگاه خود تصور می کردند - می داند . سپس با اشاره به روایات مستفیضه از شیعه و سنی ، جریان خسف بیداء ( فرو رفتن سپاه سفیانی در سرزمین بیداء ) را از باب جری ، به این آیه مرتبط می داند و از تفاسیر اهل سنت ، به « درالمنثور » سیوطی اشاره می کند و می گوید که در روایتی از اهل سنت ذیل آیه ، جریان سفیانی را از قول پیامبر ( صلی الله علیه و آله ) نقل می کنند : « خداوند سفیانی و همراهانش را وقتی به بیداء می رسد ، در زمین فرو می برد ، پس هیچ کدام از آنها نجات نمی یابند ، جز یکی که این خبر را برای انسان ها نقل می کند » .

می توان گفت که مرحوم علامه ، در بحث علائم ظهور نیز مانند مباحث دیگر ، روایات مستفیض و قابل اعتماد را مطرح می کند و به طور قطع و یقین - مانند بعضی از مفسران - آیات را بر آن وقایع یا علائم ، حمل نمی کند ؛ اما چون قرآن ، در همه ی زمان ها جاری است ، در زمان متّصل به ظهور امام مهدی ( عج ) نیز این گونه آیات ، با وقوع آن علایم ، جریان دارد و مصداق می یابد .

در واقع ، نگاه کلی نگر علامه ، باعث می شود نوعی سنت الهی درباره ی مشرکان و اغراض و آمال آنها را مطرح و در زمان های خاص نیز آن سنت ها را جاری بداند .

از قول امام صادق ( علیه السلام ) به گروهی اشاره می شود که قبل از قیام قائم ( عج ) ، توسط خدا برانگیخته می شوند و مخالفان اهل بیت ( علیهم السلام ) را شناسایی و دستگیر می کنند . علامه با اشاره به روایات دیگر ، اساس این وقایع را تکرار حوادث بنی اسرائیل در امت اسلام می داند ؛ بدین معنا که شبیه این وعده ها و حوادث ، در قوم بنی اسرائیل واقع شده است . 

برای نمونه ، در تفسیر آیه ی 5 سوره اسراء ، بیان می نماید که احتمالاتی در تحقق این وعده ی الهی داده شده است و در « تفسیر البرهان » از قول امام صادق ( علیه السلام ) به گروهی اشاره می شود که قبل از قیام قائم ( عج ) ، توسط خدا برانگیخته می شوند و مخالفان اهل بیت ( علیهم السلام ) را شناسایی و دستگیر می کنند . علامه با اشاره به روایات دیگر ، اساس این وقایع را تکرار حوادث بنی اسرائیل در امت اسلام می داند ؛ بدین معنا که شبیه این وعده ها و حوادث ، در قوم بنی اسرائیل واقع شده است .

خیانت در امانت ، تصدیق دروغگو ، تشبّه ن به مردان و برعکس ، گسترش آلات لهو و لعب ، امر به منکر و نهی از معروف ، ذلّت مۆمنان ، گسترش ربا و رشوه ، کاهش و نامنظم شدن باران را علاّمه از نشانه های آخرامان می داند .

به گزارش موعود به نقل ازافکار نیوز؛ یکی از علما می فرمودند: شخصی خدمت یکی از علمای بزرگ آمد و گفت : « آقا اسم اعظم خدا چیست ؟ » عالم بزرگوار او را در نزد خود نگه داشت تا اینکه در یک شب بسیار سرد آن مرد را صدا زد و فرمود : همین الآن به فلان نقطه از بیابان کنار شهر برو ، در آنجا چاهی وجود دارد یک مقدار از آن چاه آب بیاور . 

این بنده خدا به راه افتاد و خود را به آن چاه رسانید و مقداری آب برداشت و برگشت . در مسیر بازگشت ناگهان شیر درنده ای مقابلش ظاهر شد او دست و پای خود را گم کرد و نگران و مضطرب شد ، فریاد زد : بسم الله الرحمن الرحیم یا الله و به زمین افتاد و غش کرد . وقتی به هوش آمد دید از آن شیر خبری نیست . خود را به منزل آن عالم بزرگوار و اهل معنا رسانید .

عالم به او فرمود : چرا این قدر دیر کردی ؟ آن مرد جریان را برای عالم تعریف کرد ، فرمود : همین کلمه را که گفتی خودش اسم اعظم خدا بود ؛ چون از صمیم دل و در حال اضطراب بیان شده بود ، شرایطش باید فراهم گردد تا به هدف اجابت برسد . شما هم در آن حالت ترس و دلهره و اضطراب دل از همه بریدی سیم دل خود را از همه قطع نمودی و به خدا متصل کردی ( و توکل بر او کردی ) و گفتی « بسم الله الرحمن الرحیم یا الله » شرایط فراهم شد و دعایت مستجاب گردید .

حضور فعال و آگاهانه تحت مدیریت ولی فقیه در صحنه‌ های مختلف اجتماعی ی و عمل به وظایف دین ، کسب تقوا ، دوری از فساد و جلوگیری از آن ، امر به معروف و نهی از منکر از راه های مقابله با فتنه های آخرامان است .

در دوران آخرامان فتنه های بسیار شیعیان را احاطه می کند که به صورت فهرست وار به برخی از موارد فتنه و راه های مقابله با این فتنه ها اشاره می‌ شود :

فتنه های آخرامان :

جهل و عدم شناخت مناسب نسبت به : وجود مقدس امام و نقش او ، آموزه‌ های دین ( که باعث کم رنگ شدن دین در زندگی مردم می‌ شود ) ، وضعیت نابهنجار کنونی ، آموزه‌ های مهدویت ( همچون مفهوم انتظار ) ؛

تحجر و مقدس گرایی خشک و بدون توجه به عمق و روح دین ؛

به جوامع اسلامی و شیعی و کشتار آنان ؛

گسترش فساد و تباهی از یک طرف ، و ایجاد شک و تردید نسبت به ظهور امام موعود از طرف دیگر ، و به تمسخر گرفتن انتظار و ظهور از طرف آخر ؛

راه های مقابله با فتنه ها :

بر عاشقان امام عصر ( ع ) و منتظران ظهورش لازم است در چند زمینه فعالیت داشته باشند :

بالابردن فهم و شناخت نسبت به امام و امامت ، مفاهیم و آموزه‌ های دین ، مباحث مهدویت و مفاهیمی که در رابطه با این موضوع است ؛

وحدت کلمه در سایه رهبری ولی فقیه که طبق بیان پیشوایان دین ـ ازجمله امام زمان ( ع ) ـ همه وظیفه دارند به او رجوع کنند .

عمل به وظایف دین ، کسب تقوا ، دوری از فساد و جلوگیری از آن ، امر به معروف و نهی از منکر ؛

حضور فعال و آگاهانه تحت مدیریت ولی فقیه در صحنه‌ های مختلف اجتماعی و ی ؛

ایجاد روحیه نشاط و تلاش در خود و جامعه و حرکت به سوی سازندگی و زمینه سازی برای ظهور .
 

خطبه ۱۸۷ نهج البلاغه یکی از خطبه های علی ( ع ) است که موضوع آن آخرامان و پیشگویی های حضرت است . به جان خودم سوگند حوادث دردناکى در پیش است که مؤمن در شعله ‏هایش هلاک مى‏ شود اما غیر مسلمان از آن سالم مى‏ ماند !

سال ۴۰۰ هجری سید رضی " قدس سره " به جمع آوری برخی از آثار علمی حضرت علی ( ع ) همت گماشت و نهج البلاغه را تدوین کرد . این اثر نفیس دریای نور ، علم و دانش است و مسائل گوناگون از حوزه های مختلف فردی ، اجتماعی ، ی ، اقتصادی ، جهان شناسی ، الهیات ، خداشناسی ، انسان شناسی ، مبدء و معاد و در آن گرد آمده است . در این اثر گرانمایه برخی از سخنان حضرت علی ( ع ) پیرامون مهدویت و امام منتظر ذکر شده است .

از خطبه‏ هاى امام علی ( ع ) ‏که درباره حوادث آینده ایراد فرموده و به اعتقاد مفسران از حوادث آخرامان سخن گفته است ، خطبه [ ۱۸۷ ] نهج البلاغه است . در این خطبه از حوادث آینده پیشگوئى مى‏ شود ، این حوادث همان امورى ‏است که طبق روایات ظهور دیگر جزو علامات " حضرت مهدى ( ع ) " به شمار می رود .

فیا لها من مصیبة حینئذ من البلاء العقیم ، و البکاء الطویل ، و الویل و العویل ، و شدة الصریخ ، ذلک امر الله و هو کائن و فناء مریح ، فیا بن خیرة‏ الاباء متى تنتظر البشیر بنصر قریب من رب رحیم الا فویل للمتکبرین عند حصاد الحاصدین و قتل الفاسقین عصاة ذى العرش العظیم الا بابى و امى هم‏من عدة . »

" ابو الحسن مدائنى ‏" این خطبه را در کتاب " صفین " آورده و گفته است این‏ خطبه را امام ( ع ) پس از پایان جریان‏ " نهروان " ایراد فرموده و آنگاه قسمتى از آن را که از حوادث آینده پیشگوئى مى‏ کند ، ذکر نموده است . این حوادث همان امورى‏ است که طبق روایات ظهور جزء علامات " حضرت مهدى ( ع ) " به شمار می رود . 

به طور خلاصه این فراز از سخنان امام ( ع ) شامل پیشگوئى درباره هرج و مرج هاى اخلاقى ، به وجود آمدن شهر بغداد ، خرابى عراق ، بالا رفتن نرخ ها ، و به دنبال آن حوادث گریه آور ، ناله خیز و دردناکى است که به جرم بد رفتاری ها و سرکشى ها به امر خدا به وقوع می پیوندد . 

آنگاه از حضرت مهدى ( ع ) به عنوان " فرزند بهترین پدران " فیابن خیرة الآباء یاد فرموده و خبر از سرنوشت شوم و مرگ آورى مى دهد که ـ به کیفر سرپیچى از فرمان الهى و پیروى از دستورات دین ـ در انتظار مستکبران و فاسقان است .

نویسنده مصادر نهج البلاغه در پاورقى اظهار نظر مى‏ کند که ضمیر " هم " به‏ خیرة الاباء یعنى ائمه اهل بی ت‏بر مى‏ گردد زیرا مراد از " یابن خیرة الاباء " حضرت مهدى ( ع ) است .

" زمخشرى ‏" در کتاب‏ " ربیع الابرار " در باب‏ " المال و الکسب " قسمتى از این‏ خطبه را آورده . ( مصادر جلد ۲ صفحه ‏۴۷۹ )

هان ! پدر و مادرم فدایشان باد ! آنها از گروهى هستند که نام هایشان در آسمان ‏معروف ، ولى در زمین گم نامند . آگاه باشید شما آماده عقب گرد کردن امور خویش و گسیختگى پیوندها و سرکار آمدن خردسالان ، و بى‏ تجربه‏ گان و دون همتان خویشتن باشید !

این وضع زمانى پیش خواهد آمد که قرار گرفتن انسان مؤمن در زیر ضربات شمشیر براى‏ او از یافتن یک درهم پول حلال آسان تر است . زمانى خواهد آمد که اجر و ثواب گیرنده از دهنده بیشتر است ( زیرا دهنده در آن زمان از پول حرام و به خاطر ریا ، تظاهر و اسراف‏ مى‏ بخشد ولى گیرنده آن را در راه وظیفه شرعى خویش مصرف مى ‏کند ) این به هنگامى رخ‏ خواهد داد که مست مى‏ شوید اما نه با شراب ، بلکه بر اثر فراوانى نعمت و قسم مى ‏خورید اما نه از روى ناچارى ، دروغ مى‏ گوئید اما نه در اثر واقع شدن در تنگنا ، این موقعى خواهد بود که بلاها و مصائب همچون بارى گران که بر پشت‏ شتران نهاده باشند و سنگینى جهاز گردن‏ آنها را مجروح کند ، بر شما فشار وارد خواهند ساخت .

آه ! این شکنجه و سختى چه طولانى است ؟ و امید رهائى از آن چه دور !

اى مردم ! این افسارهائى که از سنگینى بارها حکایت مى ‏کند از دست ‏بیندازید ( دست‏ از افکار پراکنده و نظرات فاسد و پیروى و هوس هاى سرکش بردارید ) و از گرد پیشواى خود پراکنده مشوید که سرانجام خویشتن را مذمت‏ خواهید کرد . خود را در آتش فتن ه‏اى که برافروخته ‏اید ، میندازید ، از این کار دورى گزینید و راهى را که به آن منتهى می شود رها سازید که به جان خودم سوگند حوادث دردناکى در پیش است که مؤمن در شعله ‏هایش هلاک مى‏ شود اما غیر مسلمان از آن سالم مى‏ ماند !

من در میان شما همچون چراغ در تاریکى هستم که هرکس به سوى آن روى آورد و کنارش ‏نشیند از نورش بهره‏ مند شود .

اى مردم ! بشنوید و سخنانم را حفظ کنید ! گوش‏ هاى قلب خویش را باز کنید و گفته‏ های م‏را بفهمید !

به گزارش موعود به نقل از شیعه نیوز یکی از اساتید حوزه تاکید کرد: مکتب مادی لیبرالیسم یکی از اصلی‌ ترین بسترهای مهم ایجاد و گسترش انواع عرفان‌ های شیطانی در جهان است .

حجت الاسلام والمسلمین علی کریمیان در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری حوزه در گیلان ، با اشاره به فاصله فراوان عرفان های نوظهور و کاذب با عرفان حقیقی شریعت مبین اسلام ، اظهار داشت : برای تشخیص مسیر حقیقی باید توجه کرد که شاخصه ها و ویژگی های برجسته و مهمی در عرفان اسلامی وجود دارد که در سایر عرفان های ساختگی وجود ندارد .

وی ادامه داد : عرفان های نوظهور خود را متقدم بر دین می دانند یعنی در اصول و مبانی خود به محدوده و چارچوب خاصی قائل نیستند و مقصد نهایی آنها رسیدن به شادی و لذائذ است اما در مقابل ، عرفان حقیقی غایت و نهایت خود را دست یابی به مقام قرب الهی تعریف می کند .

رئیس دفتر نهاد نمایندگی دانشگاه‌ های آزاد اسلامی گیلان با اشاره به عوامل رشد و گسترش اینگونه عرفان های تقلبی و ساختگی افزود : تقریبا تمام عرفان های نوظهور ، عرفان های صادراتی و مولود دنیای غرب هستند چه اینکه نظام های ، عقلی ، فلسفی و دینی در کشورهای غربی هرگز نتوانستند فطرت های معنوی انسان ها را سیراب کنند .

حجت الاسلام والمسلمین علی کریمیان خاطرنشان کرد : شرایط یاد شده فرصت خوبی برای رشد و نمو جریان های معنویت ستیز را در کشورهای غربی به وجود آورد تا آنجا که امروز جریان هایی کاملا انحرافی همچون شیطان پرستی رسما اعلام می کنند که ما مولود کمبود های معنوی در دین رایج در دنیای غرب هستیم .

وی تاکید کرد : مکتب مادی لیبرالیسم یکی از اصلی ترین بسترهای مهم ایجاد و گسترش انواع عرفان های شیطانی در جهان است .

این محقق برجسته حوزوی و دانشگاهی با بیان اینکه هم اکنون حدود دو هزار و 500 فرقه نوظهور در جهان فعالیت می کنند ، اضافه کرد : یکی از فرقه های اصلی این عرفان ها همان شیطان پرستی است که امروز به شدت از سوی محافل صهیونیستی و مراکز جاسوسی در ایران حمایت و تقویت می شوند .

حجت الاسلام والمسلمین کریمیان با اشاره به اشکالات فرایند تبلیغ دینی در گسترش عرفان های نوظهور ابراز داشت : امروز مراکز تبلیغی همچون صدا و سیما سازمان های تبلیغی و ارشادی باید ضمن تحقیق و بررسی بیشتری نسبت به عرفان های کاذب آنها را به صورت صحیح و با شیوه های نوین به مخاطبین و نسل جوان معرفی کنند .

این نویسنده برتر کشوری تصریح کرد : بیش از 90 درصد افرادی که جذب فرقه های مختلف انحرافی در کشور می شوند یا مطالعه درستی در رابطه با دین نداشته اند و یا متولیان امر ، زیبایی های دین را به خوبی برای این افراد روشن نکرده اند و لذا مشاهده می کنیم که تلقی این افراد از اسلام کاملا غلط است.

وی خاطرنشان کرد : برای مقابله و پیشگیری از رشد قارچی جریان های انحرافی در کشور باید مجموعه نهادهایی همچون حوزه ، دانشگاه و صدا و سیما و . با تدوین یک استراتژی مشخص کاملا هماهنگ و برنامه ریزی شده عمل کنند.

حجت الاسلام والمسلمین کریمیان از دیگر راه های مقابله با این جریان های خطرناک را تشکیل جلسات نقد و بازشناسی عرفان های نوظهور ، طراحی مهندسی اخلاقی و تربیتی در سطوح مختلف ، معرفی الگوهای خوب و روشن کردن ابعاد عرفان ناب اسلامی عنوان کرد. 

به گزارش « شیعه نیوز » ، ‹‹ آخرامان ›› یا پایان دوران همانگونه که از نام آن بر می‌ آید به انتهای یک دوره اطلاق می‌ شود و مقطعی از زمان است که در آن تغییر از یک دوره به دوره‌ای جدید رخ می‌ دهد . از آنجا که اکنون دوره دنیا برپاست آخرامان به انتهای دوره دنیا مربوط می‌ شود .

آخرامان از دیدگاه ادیان به دورانی گفته می‌ شود که وقایعی عظیم و عجیب در آن رخ می‌ دهد و حاکی از انتهای زندگی به شیوه فعلی بر روی زمین است . انتظار می‌ رود با سپری شدن آخرامان دوره جدیدی فرا برسد که بسیار با وضعیت پیشین آن متفاوت باشد . همچنین در این زمان است که ادیان الهی به ظهور مردی بشارت داده اند که ظلم و جور را از زمین بر می‌ چیند و آن را پر از عدل و داد می‌ سازد ٫ نمونه چنین بشارت هایی در کتب آسمانی آمده است .

علائم آخرامان :

"در آخراّمان ، خواهی دید که پدران و مادران از فرزندان خود به شدّت ناراضی اند و عاقّ والدین شدن رواج یافته است . حرمت پدران و مادران سبک شمرده می شود . فرزند به پدرش تهمت می زند ، پدر و مادرش را نفرین می کند و از مرگ آنها مسرور می شود . در آن هنگام ، طلاق و جدایی در خانواده ها بسیار خواهد شد . در آن زمان ، فتنه ها چونان پاره های شب تاریک ، شما را فرا می گیرد و هیچ خانه ای از مسلمانان در شرق و غرب عالم نمی ماند ؛ مگر اینکه فتنه ها در آن داخل می شوند . " ( الملاحم و الفتن ، ص 38 ) .

در روایات اسلامی برای دوره ی آخرامان علایم و نشانه هایی ذکر شده است . اینک به برخی از این علایم و نشانه ها اشاره می کنیم .

1- گسترش ترس و ناامنی

امام باقر علیه السلام می فرماید : « لایقوم القائم إلا علی خوف شدید » ؛ « حضرت قائم علیه السلام قیام نمی کند مگر در دورانی پر از بیم و هراس » . و نیز فرمود : « مهدی علیه السلام هنگامی قیام می کند که زمام کارهای جامعه در دست ستمکاران باشد » .

2- حرام خوری و آلودگی های اقتصادی

در آخراّمان بحران اقتصادی حرام به حدّ اعلای خود می رسد ، خانواده ها تقوای اقتصادی را از دست داده و در منجلاب آلودگی های اقتصادی همچون ربا ، کم فروشی ، رشوه خواری و گران فروشی غوطه ور می گردند : " هنگامی که ببینی اگر مردی یک روز گناه بزرگی همچون فحشا ، کم فروشی ، ی و شرب خمر انجام نداده باشد ، بسیار غمگین و اندوهگین می شود که گویی آن روز عمرش تباه شده است و می بینی که زندگی مردم از کم فروشی و تقلّب تأمین می شود . در آن زمان ربا شایع می شود ، کارها با رشوه انجام می یابد ، مقام و ارزش دین تنزّل می نماید و دنیا در نظر آنها ارزش پیدا می کند . "

3- تهی شدن مساجد از هدایت

پیامبر صلی الله علیه و آله درباره ی وضعیت مساجد در آخرامان می فرماید : « مساجدهم عامره و هی خراب من الهوی » ؛ « مسجدهای آن زمان آباد و زیباست ، ولی از هدایت و ارشاد در آن خبری نیست » .

دوره آخرامان , آخرامان از دیدگاه شیعیان

مردان و ن در دوره ی آخراّمان، دچار نوعی قحطی غیرت می شوند

4- مانع تراشی در تربیت دینی فرزندان

از دیگر نشانه های آخراّمان ، کم توجّهی والدین به تربیت دینی فرزندان و مانع تراشی برای علم آموزی دینی و گرایش های الهی آنان است : " وای بر فرزندان آخراّمان از روش پدرانشان ! نه از پدران مشرکشان ، بلکه از پدران مسلمانشان که چیزی از فرایض دینی را به آنها یاد نمی دهند و اگر فرزندشان نیز از پی فراگیری معارف دینی بروند ، منعشان می کنند و تنها از این خشنودند که آنها درآمد آسانی از مال دنیا داشته باشند ، هر چند ناچیز باشد . من از این پدران بیزارم و آنان نیز از من بیزارند . " ( جامع الأخبار ، ص 106 ، فصل 62 ) .

5- سردی عواطف انسانی

رسول گرامی اسلام صلی الله علیه و آله در این باره می فرماید « فلا الکبیر یرحم الصغیر و لا القوی یرحم الضعیف ، و حینئذ یأذن الله له بالخروج » (5) ؛ « در آن روزگار ، بزرگترها به زیر دستان و کوچکترها ترحم نمی کنند و قوی بر ضعیف ترحم نمی نمایند . در آن هنگام خداوند به او [ مهدی علیه السلام ] اذن قیام و ظهور می دهد » .

6- آشناگریزی و همسایه آزاری

از دیگر نشانه های آخراّمان ، قطع رحم ، آشنا گریزی و همسایه آزاری به شیوه های گوناگون است : " هنگامی که پیوند خویشاوندی قطع شود و برای اطعام و مهمانی دادن بر یکدیگر منّت گذارند . همسایه به همسایه اش آزار و اذیّت می کند و کسی جلوگیری نمی کند . و همسایه را می بینی که همسایه اش را از ترس زبانش اکرام و احترام می کند " .

7- گسترش فساد اخلاقی

رسول خدا صلی الله علیه وآله می فرمایند : « قیامت بر پا نمی شود تا آن که زنی را در روز روشن و به طور آشکار گرفته ، در وسط راه به او تعدی می کنند و هیچ کس این کار را نکوهش نمی کند » .

محمد بن مسلم می گوید : به امام باقر علیه السلام عرض کردم : ای فرزند رسول خدا ! قائم شما چه وقت ظهور خواهد کرد ؟ امام فرمود : « إذا تشبه الرجال بالنساء ، و النساء بالرجال ، و اکتفی الرجال و بالرجال ، و النساء بالنساء » ؛ « هنگامی که مردها خود را شبیه ن و ن خود را شبیه مردان کنند . آن گاه که مردان به مردان اکتفا کرده و ن به ن اکتفا کنند » .

8- زن پرستی

یکی ناهنجاری های دوره آخراّمان ، زن سالاری تا سر حدّ زن پرستی و قبله قرار دادن ن است : " ( در آخراّمان ) تمام همّت مرد ، شکم او و قبله اش ، همسر او و دینش ، درهم و دینار او خواهد بود . مرد از همسرش اطاعت می کند ، ولی پدر و مادرش را نافرمانی می کند . در آخراّمان زن را ببینی که با خشونت با همسرش رفتار می کند ، آنچه را که او نمی خواهد ، انجام می دهد ، اموال شوهرش را به ضرر وی خرج می کند .

9- بی غیرتی خانوادگی

مردان و ن آخراّمانی ، دچار نوعی " قحط غیرت " می شوند تا جایی که در دفاع از کیان عفّت و نجابت خانواده های خود دچار نوعی بی حسّی و بی میلی می گردند و گاه به عمد ، ناموس خویش را در معرض دید نامحرمان قرار می دهند و حتّی به بی عفّتی ها و خودفروشی ایشان رضایت می دهند : " مرد از همسرش انحرافات جنسی را می بیند و اعتراضی نمی کند . از آنچه از طریق خودفروشی به دست می آورد ، می گیرد و می خورد . اگر انحراف سراسر وجودش را فرا گیرد ، اعتراض نمی کند ، به آنچه انجام می شود و در حقّش گفته می شود ، گوش نمی دهد . پس چنین فردی دیّوث است ( که بیگانگان را بر همسر خود وارد می کند ) . ( إام الناصب ، ص 195 ) .

دوره آخرامان , آخرامان از دیدگاه شیعیان

پیش از ظهور امام زمان علیه السلام کشتارهای پیایی و بی وقفه رخ خواهد داد .

10- آرزوی کمی فرزند

پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله فرمود : « رستاخیز بر پا نمی شود تا آن که کسی پنج فرزند دارد آرزوی چهار فرزند کند . و آن که چهار فرزند دارد می گوید : کاش سه فرزند داشتم ، و صاحب سه فرزند آرزوی دو فرزند دارد . و آن که دو فرزند دارد ، آرزوی یک فرزند بنماید . و کسی که یکی فرزند دارد آرزو کند که کاش فرزندی نداشت » . ( فردوس الاخبار ، ج 5 ، ص227 ).

11- شهوت گرایی و لذّت جویی

عفّت و نجابت ن و مردان آخراّمانی در تاخت و تاز اسب وحشی شهوت تاراج می گردد و روح ایشان به لجن زاری بد بو از بی عفّتی و هواپرستی تبدیل می گردد : " همّ و غم مردم ( در آخراّمان ) به سیر کردن شکم و رسیدگی به شهوتشان خلاصه می شود ، دیگر اهمیّت نمی دهند که آنچه می خورند حلال است یا حرام ؟ و اینکه آیا راه اطفای غرایزشان مشروع است یا نامشروع ؟! ( اصول کافی ، ج 8 ، ص 42 ).

ن در آن زمان ، بی حجاب و و خودنما خواهند شد . آنان در فتنه ها داخل ، به شهوت ها علاقه مند و با سرعت به سوی لذّت ها روی می آورند . خواهی دید که ن با ن ازدواج می کنند . درآمد ن از راه خودفروشی و بزهکاری تأمین می گردد . آنان حرام های الهی را حلال می شمارند و بدین سان در جهنّم وارد و در آن جاودان می گردند .

12 - مرگ های ناگهانی

پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله فرمود : « قیامت برپا نمی گردد ، تا این که مرگ سفید ظاهر شود . گفتند : ای رسول خدا ! مرگ سفید چیست ؟ فرمود : مرگ ناگهانی » . ( الفائق ، جلد 1 ، ص 141 ) .

13 - جنگ و کشتار

امام رضا علیه السلام فرمود : « پیش از ظهور امام زمان علیه السلام کشتارهای پیایی و بی وقفه رخ خواهد داد » . ( الغیبه نعمانی ص 271 ) .

در تحقیقات مستندی که به تازگی بیان شده و در اختیار مسئولان قرار گرفته است ، لباس های گشاد ، رنگی جلف ، انگشترهای تیغ‌ دار ، دستبندهای عجیب ، گردنبندهای اسکلتی با موهای بلند یا سر طاس ، به عنوان نشانه‌ های ویژه گروه های همسو با شیطان پرستی بیان شده است.

مقدمه

این روزها شاید اصطلاح مهجور و دور از ذهن « شیطان پرستی » به گوش شما هم رسیده باشد . اصطلاحی که حتی بدون شناخت و آگاهی از ابعاد مختلف غیر انسانی آن ، در همان لحظه نخست شنیدن ، برایتان ناگوار و ثقیل و گرویدن به آن احمقانه به نظر می‌ رسد ؛ چرا که مطابق فطرت پاکی که خداوند در نهاد هر انسانی به ودیعه نهاده ، شیطان و اعمال غیر انسانی و غیر اخلاقی وابسته به افکار شیطانی ، مورد نفرت و انزجار است .

متأسفانه اخیراً به واسطه کم‌ رنگ شدن ارزش ها و مفاهیم غنی دینی ، در برخی جوامع و در پی احساس ناامنی سران یهود از گسترش دامنه تعالیم ناب اسلام محمدی و تلفیق ادیان ابراهیمی و رسیدن جهان به امنیت و آرامش موعود ، شیطان پرستی و نمادهای مختلف وابسته به آن ، مانند ویروسی جهش یافته و کشنده فراگیر شده است .

ورژن جدیدی که رهبران آن سیرک بازها ، رقاصه‌ ها ، هنرپیشه‌ ها و شخصیت های رعب‌ آور و مبتذل صحنه‌ های کثیف اجتماعی و تعالیم آن وقیح ترین اعمال انسانی است ، نهایتاً به پوچی ، خود باختگی و خودکشی پیروانش منتهی می‌ شود . اگرچه به واسطه ارزش های والای دین مبین اسلام ، دست شیطان بر مؤمن وارسته ، کوتاه و به مدد خداوند نفوذ نشانه‌ های این فرقه پلید در جوامع اسلامی کم‌ رنگ‌ تر است ، ولی ارائه مطالب زیر ، شما را با زوایای مختلف « شیطان پرستی » آشنا می‌ سازد تا ناخواسته جوانان مسلمان این مرز و بوم ، به وادی پوچی کشیده نشوند و با پرهیز از هرگونه رفتار ، گفتار ، پوشش و سایر مظاهری که برگرفته از جریان های سخیف غرب است ، به کمال انسانی برسند .

1) شیطان پرستی در ایران

شیطان پرستی جدید نیز مانند برخی فرقه های دیگر ، کم و بیش در جامعه نفوذ کرده و جسته و گریخته رفتارها ، چهره ها ، کتاب ها و علائمی در این موضوعات مشاهده می کنیم . یک گروه تحقیقاتی ، نسبت به گسترش شیطان پرستی در جامعه هشدار داده که اکنون بیش از 70 فرقه شیطان پرستی در کشور فعال هستند . و نیز کارشناسان فرهنگی با اشاره به پوشش و مدل های جدید موی برخی از دختران و پسران ، از گسترش شیطان پرستی ابراز نگرانی کرده اند و هشدار داده اند : این جریان ضد فرهنگی که از دهه 70 وارد کشور شد ؛

در سایه غفلت مسئولان ، به سرعت در غالب شبکه‌ های زیرزمینی در تهران ، برخی شهرستان ها و مراکز استان ها ریشه دوانیده است . در تحقیقات مستندی که به تازگی بیان شده و در اختیار مسئولان قرار گرفته است ، لباس های گشاد ، رنگی جلف ، انگشترهای تیغ‌ دار ، دستبندهای عجیب ، گردنبندهای اسکلتی با موهای بلند یا سر طاس ، به عنوان نشانه‌ های ویژه گروه های همسو با شیطان پرستی بیان شده است .

2) نمادهای شیطان پرستی

در بررسی نمادهای متعلق به شیطان پرستی خط بسیار روشنی از ارتباط صهیونیسم و شیطانیسم به وضوح قابل مشاهده است . در ذیل برخی از نمادها که به عنوان نگین انگشتر ، گردنبند ، تصاویر بر روی دست بندها ، پیراهن ، شلوار ، کفش ، ادکلن ، ساعت و . درج شده و از جمله به ایران اسلامی نیز راه یافته است ، ذکر گردیده است .

صلیب وارونه ، عدد 666 ( عدد مخصوص شیطان که از سال های پیش تاکنون این عدد با اشکال مختلف بر روی دیوار شهرهای بزرگ کشور مشاهده شده ) ، صلیب شکسته یا چرخ خورشید ، چشمی در حال نگاه به همه جا ( این علامت در پیشگویی ، جادوگری ، نفرین گری و کنترل های مخصوص جادوگری استفاده می شود ) ، ضد عدالت ( تبر وارونه ) ، سر بز ، هرج و مرج  که به معنای از بین بردن تمام قوانین است و دلالت بر این امر دارد که « هرچه تخریب کننده است ، تو انجام بده » و هم چنین علامت دست شیطان ، از نمادهای اصلی شیطان پرستی هستند .

3) ویژگی ها و اعتقادات شیطان پرستی

جریان شیطان پرستی در غرب ، با ابزار موسیقی اعلام موجودیت کرد و گسترش یافت و روابط نامشروع ، موسیقی متال ، رفتارهای ساحرانه و اعمال و مناسک خاص ماورایی و جادوگری از ویژگی های این جریان است .

خود پرستی به جای خدا پرستی ، اعتقاد به اصالت ماده ، ضد مذهب بودن خصوصاً مذاهبی که اعتقاد به زندگی پس از مرگ دارند ، انکار معاد ، خون خواری ، اعتقاد به استفاده از لذت در حد اعلای آن ( زیرا تمام خوشی ها دنیایی است و این خوشی ها خصوصاً لذات جنسی پتانسیل لازم را برای کارهای روزانه آماده می کنند ) ، از جمله اعتقادات این جریان منحرف است .

4) نحوه تبلیغ و عضوگیری

الف) اینترنت : رشد تعداد مخاطبان شبکه جهانی اینترنت در سالیان اخیر آسیب هایی را متوجه نظام فرهنگی کشور کرده است که از جمله تحرکات منفی آن می توان به فعالیت شیطان گرایانه اشاره کرد . از جمله تحرکات اینترنتی شیطان پرستان در ایران که تاکنون نیز ادامه دارد می توان به تبلیغ آنها در سایت ها و وبلاگ ها ، چت روم ها قسمت موسیقی متال ، گفتگو در محیط یاهو 360 درجه ، سایت کلوپ دات کام ، دریافت خبرنامه ها و . اشاره کرد .

ب) ترویج نمادها : مغازه ها و اصناف فروشنده زیور آلات نقره ای ، فروشگاه های پوشاک جوانان و بانوان علی الخصوص در شهرهای بزرگ ، بعضی مواقع وظیفه عمده ترویج شیطان پرستی در داخل کشور را بر عهده دارند . در پاره ای موارد فروشنگان و مدیران حتی اطلاع اندکی از محتوای عمل خود ندارند .

هم چنین برخی از چهره های مطرح موسیقی پاپ و متالیکا در برخی شهرهای بزرگ به کرات و از طرق مختلف این نمادها را حمل و معرفی و به صورت مستقیم و غیر مستقیم به ترویج آن ها می پردازند . سایت ها و وبلاگ های فارسی زبان نیز نقش عمده ای را در گسترش و معرفی این نمادها ایفا می کنند . جوانان هم برای عقب نماندن از قافله به اصطلاح روشنفکران این زیور آلات را خریده و علامت بردگی شیطان را به گردن خود می اندازند .

ج) ترویج متالیکا : گروه های موسیقی متالیکا هم چون گروه « رامان » و گروه « OSD » .  متالیکا در واقع ضد ارزش هایی را ارائه می نماید که شامل « بازگشت به تاریکی » ( محور اصلی تفکرات شیطان پرستان ، بی رحمی و ات جنسی ، فحاشی ، هجوم و حمله به جامعه و فرهنگ عمومی آن ) می باشد . خوانندگان این گروه بر روی صحنه و در کلیپ های خیابانی دست به خوردن و آشامیدن میوه های فاسد ، ادرار ، مدفوع ، خون و مردار نموده و از کثیف ترین گروه های موسیقی جهان به حساب می آیند . روند و روالی که موسیقی متالیکا در گسترش مقوله شیطان پرستی تاکنون طی کرده ، بسیار قابل توجه و چشمگیر بوده است .

د) پارتی های شبانه : پارتی های شبانه رپ ها ، جشن ها و مهمانی های خاص دوستانه همواره به عنوان کانون فعالیت شیطان پرستان قابل ذکر هستند . در این مراسم و هر بار گروهی از جوانان با انواع و اقسام مختلف از اندیشه ها و ظواهر شیطان گرایی آشنا و یا جذب آنها می شوند و خود مبلغ شیطان پرستی می شوند .

هـ) انتشار سی دی ، کاست و پوستر : مخصوصاً مربوط به خوانندگان متالیکا ، از شیوه های تبلیغ و جذب این گروه مرید شیطان است .

نتیجه

از آنجا که دامنه فعالیت این گروه های منحرف و مرید شیطان در جامعه رو به گسترش است و بستر آن نیز در شهرهای بزرگ فراهم شده و برخی از جوانان جهت جبران محدودیت ها و عقده های بیمارگونه خود و ی نیازها و امیال جنسی ، خواسته و یا ناخواسته جذب این گروه ها می شوند ، خانواده ها باید نظارت بیشتری بر رفت و آمد نوجوانان و جوانان خود داشته باشند، که خدای ناکرده آنان جذب این گروه ها نشوند و در منجلابی نیفتند که دیگر نمی توانند از آن بیرون آیند .

امید است رسانه ها ، صدا و سیما ، مطبوعات ، مردم و خصوصاً جوانان ما با هوشیاری هرچه بیشتر ، با دوری از سیل تبلیغات شیطانی غرب، مسلح شدن به سلاح ایمان و اخلاق و با ابزارهای مناسب به مقابله با دشمنان انسانیت و دین برخیزند . این حکایت تأسف بار ، حرکت انحرافی و خرافی است که مبارزه و اصلاح بیش از پیش مسئولان و متولیان امور فرهنگی جامعه را می‌ طلبد .

حامد رستمی نجف آبادی / مدرس گروه فقه و حقوق دانشگاه علوم قران و حدیث

به گزارش موعود: آیت‌الله بهجت (ره) در کتاب «پرسش‌ های شما ، پاسخ‌ های آیت‌ الله بهجت» به پرسش‌ هایی از قبیل چرایی غیبت امام زمان علیه‌السلام ، فتنه آخرامان و نحوه مقابله با آن پاسخ گفته‌اند که مشروح آن در پی می‌ آید:

۱- چرا امام زمان عجل‌الله تعالی فرجه غایب هستند و ما از فیض حضورشان محرومیم ؟

- سبب غیبت امام زمان (عجل‌الله تعالی فرجه) خود ما هستیم ! وگرنه اگر ظاهر شود چه کسی او را می‌ کشد ؟ آیا جن آن حضرت را می‌ کشد ؟ یا قاتل او انسان است ؟!

ما از پیش ، امتحان خود را پس داده‌ایم که چگونه از امام تحفظ و یا اطاعت می‌ کنیم ، و یا این که او را به قتل می‌ رسانیم ! انحطاط و پستی انسان به قدری است که قوم حضرت صالح (علیه السلام) ناقه صالح را با اینکه وسیله ارتزاق و نعمت آنها بود ، پی کردند ، چنان که قرآن کریم درباره آن می‌ فرماید : «وَلَکُمْ شِرْبُ یَوْمٍ مَّعْلُومٍ» یعنی یک روز ، آب سهم شما باشد و روز دیگر سهم آن ، و روزی که آب چاه را می‌ خورد در عوض به آنها شیر می‌ داد !

آن آقا گفت : چرا برای تعجیل فرج دعا می‌‌ کنید ؟ آیا می‌ خواهید بیاید و او را هم بکشید ؟ برای اینکه مزاحم خط ، مردم ، حکومت و حاکمیت شما خواهد بود ! آنان که سایر ائمه را کشتند ، دیوانه که نبودند ! بلکه سبب آن بی‌ دینی بود ! آیا الان دیگر آن طور نیست ؟!.

۲- این «فتنه آخر امان» که می‌ شنویم چگونه فتنه‌ای است ؟

- خدا کند ولو با تقیه کردن از طریقه اهل حق و اهل بیت (علیهم السلام) مخذول نشویم . گرفته شدن ایمان از اهل ایمان ، از کشته شدن آنها بدتر است . در روایت است که فتنه‌هایی بر اهل ایمان می‌ آید «فتن کقطع اللیل المظلم» فتنه‌هایی همانند پاره‌ های شب تاریک !

ما این همه ابتلائات را می‌cبینم و می‌ گویید آیا «فتن کقطع اللیل المظلم» است یا نه ؟! و آیا - نعوذ بالله - طریقه حقه اهل بیت (علیهم السلام) حق است یا باطل ؟! با این همه رخدادها که می‌ بینیم و برای ما پیش‌ بینی و پیشگویی کرده‌اند ، باز شک و تردید داریم !

۳- این ابتلائات و گرفتاری‌ ها تا چه اندازه است لطفا بیشتر توضیح دهید ؟

- ائمه ما (علیهم السلام) هزار سال پیش خبر داده‌اند که گرفتاری و ابتلائات برای اهل ایمان به حدی خواهد بود که عده کثیری از آنان از ایمان خارج می‌ شوند !

۴- در عصر غیبت مسلمانان با گرفتاری‌ ها و بلاهای زیادی دست و پنجه نرم می‌ کنند شما فکر می‌ کنید که باید چه کار کنند و چه چاره‌ای بیندیشند ؟

- خدا می‌ داند که چه بلاهایی بدتر از این در زمان غیبت آن حضرت بر سر مسلمان‌ ها آمد و می‌ آید ! آلمان در مدت کوتاه ، چهارده کشور اروپایی را شکست داد که بزرگترین آنها یونان بود و سقوط آن بیست و پنج روز طول کشید !

بنابراین ، ممالک اسلامیه در نزد آنها ، هر کدام یک لقمه است ! ولی پیشرفت به سرعت ، لازمه‌اش غفلت از دشمن پشت‌ سر است که خداوند هر کدام از قدرت‌ های شرق و غرب را معذب و رقیب دشمن مقابل خود قرار داده است و ظاهر این است که تا قیام حضرت حجت (عجل‌ الله تعالی فرجه) اسم اسلام باقی است :

«لا یبقی من الاسلام الا اسمه» از اسلام به جز نام آن باقی نمی‌ ماند .

اگر دو گروه در برابر هم قرار گرفته و با یکدیگر در حال جنگ باشند و یک فرد از این دو گروه را پیدا می‌ کرد و رئیس گروه دیگر را می‌ ربود ، گروه بی‌ رئیس یکی از دو راه را دارند : یا باید تسلیم شوند و یا بدون رهبر با دشمن مخالف بجنگند . حال ما مسلمانان با کفار تقریبا همین طور است .

آیا نباید مواظبت و محافظت کنیم ؟

"إنّ ممّن ینتحلُ مودّتنا أهلَ البیت، من هو أشدُّ فتنةً علی شیعتِنا من الدّجّال.

فقلتُ: بماذا؟

قال: بموالاتِ أعدائِنا و معاداةِ أولیائِنا. إنّه إذا کان کذلک، اختلطَ الحقُّ بالباطل و اشتبهَ الأمرُ فلم یُعرَف مؤمنٌ من منافقٍ"*

"همانا از کسانی که مدعی مودت ما اهل بیت هستند، کسی هست که در فتنه‌گری، برای شیعیان ما از دجال شدیدتر است.

(راوی) گفتم: برای چه؟

(امام) گفت: به خاطر دوستی با دشمنان ما و دشمنی با دوستانمان. چون چنین شد، حق با باطل آمیخته می‌شود و مؤمن از منافق بازشناخته نمی‌شود."